Jean Nouvel η Κύπρος, Renzo Piano η Ελλάδα!

Η μεγαλύτερη πράσινη στέγη της Ευρώπης

Τα σχέδια του αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο για τη νέα Εθνική Λυρική Σκηνή και τη νέα Εθνική Βιβλιοθήκη

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΡΙΑΘΕΡΜΟΥ | Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=252413
Πώς μοιάζει η Αθήνα από ψηλά; «Σαν ένα λατομείο λευκού μαρμάρου!»είπε ο διάσημος ιταλός αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο το Σάββατο το μεσημέρι στο Ζάππειο κατά την πρώτη παρουσίαση των σχεδίων του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που θα κατασκευαστεί στο Δέλτα Φαλήρου σε έκταση 166 στρεμμάτων. Ενα λατομείο, λοιπόν, σε μια άκρη του οποίου, όμως, στο μέτωπο της θάλασσας, θα καταλήγει σε ένα πάρκο. 

Ανοιχτό στον πολιτισμό, αλλά και στον ελεύθερο χρόνο των ανθρώπων. Γιατί μπορεί ο Ρέντσο Πιάνο να κατασκευάζει τη νέα Εθνική Λυρική Σκηνή και τη νέα Εθνική Βιβλιοθήκη, μεγάλη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στη χώρα, η πρωταρχική του σύλληψη ωστόσο, από την οποία αναδύεται και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του κέντρου, είναι η διαμόρφωση του τοπίου. 

Με αυτή τη βάση, τα κτίρια αναμένεται να είναι όχι απλώς φιλικά προς το περιβάλλον, αλλά ενταγμένα σε αυτό με τις ιδανικότερες οικολογικά συνθήκες. «Θέλουμε να αποδείξουμε ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε κτίρια τα οποία μπορούν να αναπνέουν.Γιατί ένα κτίριο δεν πρέπει να είναι επιθετικό·αντίθετα, πρέπει να αναπνέει και να ζει με τη φύση» είπε ο κ. Πιάνο. 

Το ακροατήριό του- ο Πρωθυπουργός, υπουργοί, τα μέλη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος κ.ά.άκουγαν τον αρχιτέκτονα να παραθέτει τις ιδέες του γύρω από το έργο, αλλά και τη φιλοσοφία του για έναν «δημοκρατικό» τρόπο δουλειάς. «Μου αρέσει η ιδέα της συνεργασίας και όσων ευεργετημάτων μπορεί να προκύψουν μέσα από αυτήν, πόσο μάλλον που αυτό συμβαίνει στην πατρίδα του πολιτισμού και της δημοκρατίας» δήλωσε. Γι΄ αυτό και σε πρώτη φάση παρουσίασε την έννοια του έργου, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της προμελέτης. 

Ωστόσο και έτσι, χάρη σε εξαιρετικές μακέτες, έγινε αμέσως κατανοητή η ιδέα του αρχιτέκτονα που θέλει να αναπλάσει ολόκληρη περιοχή συμπεριλαμβάνοντας σε αυτήν τα δύο πολύτιμα για την Αθήνα κτίρια, τη Λυρική και τη Βιβλιοθήκη. 

Το νερό εξάλλου παίζει καθοριστικό ρόλο στον σχεδιασμό καθώς ο προσανατολισμός του κέντρου θα είναι προς τη θάλασσα. «Αυτή η θάλασσα, η Μεσόγειος,συνδέει πολλές χώρες,καταγράφει την ιστορία των ανθρώπων και την επιστρέφει στους ανθρώπους» είπε. Και αν αποκαλυφθούν αρχαία; «Τόσο το καλύτερο! Αρχαίες πόλεις όπως η Αθήνα και η Ρώμη έχουν ένα παρελθόνμε το οποίο μπορεί κανείς να δουλέψει δημιουργικά».

Η ιδέα είναι η δημιουργία ενός τεχνητού λόφου, ο οποίος θα «αναπτυχθεί» από βορρά προς νότο (από την Καλλιθέα προς τη θάλασσα) με μικρή κλίση της τάξεως του 6%, χάρη στην οποία θα είναι εύκολο το περπάτημα επάνω σε αυτόν.

Επιπλέον η επιφάνεια του λόφου, η οποία θα είναι καλυμμένη με πράσινο, θα λειτουργεί και ως στέγη των κτιρίων τα οποία θα βρίσκονται στην καρδιά του λόφου. Αποτέλεσμα: Θα μπορούμε να μιλάμε για τη μεγαλύτερη πράσινη οροφή της Ευρώπης! 
Στην «κορυφή» του ο λόφος θα έχει ύψος 30 μέτρα και από εκεί θα κόβεται απότομα προς τα κάτω σαν απομίμηση παλιού λατομείου.

Στο σημείο αυτό θα βρίσκεται το κτίριο της Βιβλιοθήκης, η οροφή της οποίας θα είναι 40 μέτρα από το έδαφος. «Η περιοχή της Καλλιθέας έχει πάψει προ πολλού να διαθέτει καλή θέα.Διαμορφώνουμε λοιπόν μια πλαγιά στην οποία θα μπορούν να ανεβαίνουν οι άνθρωποι και να βλέπουν από τη μία μεριά την Αθήνα και την Ακρόπολη και από την άλλη τη θάλασσα» είπε χαρακτηριστικά ο Ρέντσο Πιάνο. Τα κτίρια θα αρχίσουν να κατασκευάζονται το 2011 - ως τον Αύγουστο του 2009 θα υπάρχει η πλήρης αρχιτεκτονική μελέτη-, ενώ ολόκληρο το Κέντρο Πολιτισμού μαζί με το πάρκο θα παραδοθούν στην πολιτεία το 2015. Χώμα και πέτρα θα είναι τα χαρακτηριστικά του κέντρου. «Γι΄ αυτό πρέπει να αναζητήσουμε ένα λατομείο από το οποίο θα πάρουμε το υλικό μας,το οποίο πρέπει να αντέχει στον χρόνο, όπως αντέχει ένα βουνό ή ένα δάσος» τόνισε ο κ. Πιάνο.

Η Λυρική Σκηνή θα διαθέτει 1.400 θέσεις, ενώ θα υπάρχει και δεύτερη μικρότερη αίθουσα για πειραματικές συναυλίες και παραστάσεις. Οπως είπε ο ίδιος, «τη Βιβλιοθήκη πρέπει να την επινοήσουμε,διότι τα τελευταία 30 χρόνια ο ρόλος της έχει αλλάξει ριζικά. Για μένα η Βιβλιοθήκη είναι ένας χώρος όπου θα αναζητεί κανείς πληροφορίες, χώρος ανάγνωσης, αλλά και συνάντησης με άλλους ανθρώπους. Θέλουμε λοιπόν να δημιουργήσουμε μια αίθουσα για τη συνάντηση των ανθρώπων,που θα είναι διαφανής και θα στέκεται πάνω από την πόλη! Γιατί η οροφή της θα βρίσκεται 40 μέτρα από το έδαφος!». 

Μεταξύ των δύο κτιρίων θα υπάρχει εξάλλου η Αγορά, ελεύθερος χώρος έκτασης 40Χ40 τ.μ. ο οποίος θα λειτουργεί ως σημείο συνάντησης, αλλά και τέλεσης θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών κτλ. 

Η μουσική είναι «από μόνη της μαγική», όπως είπε ο Ρέντσο Πιάνο. «Είναι μαγεία να την ακούς καθώς βγαίνει από ένα όργανο. Γι΄ αυτό πάντα θέλω να κατασκευάζω αίθουσες μουσικής,παρ΄ ότι είναι μια περιπέτεια αυτό το εγχείρημα. Αλλά έχω φτιάξει πολλές. Στη Ρώμη,στο Τουρίνο,στο Βερολίνο και αλλού».

Το πάρκο θα καταλαμβάνει έκταση περίπου 140 στρεμμάτων, με τα δέντρα (ελιές, κυπαρίσσια, κουτσουπιές, μυρτιές, δεντρολίβανα και πολλά ακόμη μεσογειακά φυτά, ανθεκτικά στην ξηρασία) να αναπτύσσονται στο μεγαλύτερο μέρος του. Τα δένδρα εξάλλου θα χρησιμεύσουν ως ηχομόνωση από τον θόρυβο της λεωφόρου Συγγρού.
 
Στο πάρκο θα υπάρχουν «οδοί» κυκλοφορίας και τουλάχιστον δύο είσοδοι. Ενα υδάτινο κανάλι, μήκους μισού χιλιομέτρου και πλάτους 30 μέτρων, θα διατρέχει τον χώρο με κατεύθυνση προς τη θάλασσα, με την οποία θα έχει την ίδια στάθμη. Το βάθος του θα είναι μικρό, μόλις ενός μέτρου, ικανό όμως για ιστιοπλοΐα παιδιών με μικρά σκάφη.

«Η τέχνη της ομορφιάς και της ποίησης»

Η αειφορία είναι η λέξη-κλειδί για τη σύλληψη του έργου. «Η Γη είναι εύθραυστη και η ενέργεια πολύτιμη» είπε ο Ρέντσο Πιάνο. Γι΄ αυτό θα γίνει χρήση της γεωθερμίας, θα χρησιμοποιηθεί η αιολική ενέργεια και η ηλιακή. «Στοχεύουμε σε μηδενικές εκπομπές ρύπων για λόγους πρακτικούς και συμβολικούς» όπως είπε. 

Η αρχιτεκτονική είναι κατά τον Ρέντσο Πιάνο τέχνη της ομορφιάς και της ποίησης. «Είμαι κατά των επιβλητικών κτιρίων και χώρων» δήλωσε και αναφέρθηκε στο περίφημο «Μπομπούρ», το οποίο έκτισε με έναν φίλο του πριν από πολλά χρόνια, με στόχο να έρθει σε επαφή ο πολίτης με τον πολιτισμό,την αγορά και το περιβάλλον. «Ηταν η επανάσταση των νέων ανθρώπων κατά των επιβλητικών κτιρίων που προκαλούν σεβασμό αλλά και φόβο» τόνισε.