Ο μάνατζερ των βιβλιοθηκών

Πιστεύει στις συλλογικές προσπάθειες. Πενήντα δύο ετών σήμερα, δοκιμάζει τη μετάβασή του από την περιφέρεια στο κέντρο. Από χθες είναι ο πρώτος γενικός διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Από αυτή τη θέση συνεχίζει το πρόγραμμα δικτύωσης των δημόσιων βιβλιοθηκών, που είχε ξεκινήσει από τη Βέροια.

 

Ξεκίνησε από το μηδέν, λέει ο ίδιος. Με έναν «άτακτο στρατό», όπως αποκαλεί την ομάδα τών εκεί συνεργατών του, «που λεηλατούσαμε ό,τι βρίσκαμε και επιστρέφαμε με τη λεία μας, για να δουλέψουμε μέσα στη Βιβλιοθήκη». Και βρέθηκε εντός μιας νέας συγκροτημένης κατάστασης «ενός «τακτικού στρατού που χρειάζεται νέα εργαλεία, ώστε στη δεδομένη συγκυρία να πείσει τον κόσμο να συνδεθεί μαζί του».

Μιλά με «φωτεινές» λέξεις. Με φράσεις υψηλών δονήσεων που φέρνουν τη συζήτηση στο άνοιγμα των ιδεών και όχι στην εσωστρέφεια της αδράνειας. Γεννήθηκε στη Βέροια από γονείς ποντιακής καταγωγής και επέλεξε να μην εγκαταλείψει τη γενέτειρα του, παρά μόνο για τον κύκλο των σπουδών του.

Επίμονος κι εργατικός ξεκίνησε το 1977 από το τμήμα Νομικής στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης. Το 1985 πήρε το βάπτισμα της Βιβλιοθήκης και αποφάσισε να διευρύνει σε αυτήν την κατεύθυνση το γνωστικό του πεδίο. Τα τρία άτομα του προσωπικού τον προέτρεψαν να συνεχίσει. Τα ίδια, μαζί με τα 21 που επανδρώνουν τον σύγχρονο οργανισμό, έχουν να μοιραστούν τις πολύχρονες διαδικασίες του μετασχηματισμού της.

Το 1990 πήρε το μεταπτυχιακό του δίπλωμα στη Βιβλιοθηκονομία από το Αμπερσγουιθ της Ουαλίας. Την ίδια χρονιά ανέλαβε τη διεύθυνση της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας. Μόλις τρεις μέρες μετά την έναρξη των καθηκόντων του έγινε ο γάμος του με τη σύζυγό του, δασκάλα παιδιών με κώφωση και μητέρα των δεκάχρονων δίδυμων αγοριών και της μονάκριβης κόρης τους.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

 

Εως το 1996 που φεύγει με υποτροφία του αμερικανικού κράτους για πεντάμηνη μετεκπαίδευση σε βιβλιοθήκη του Οχάιο, ο σεμνός άντρας της περιφέρειας δουλεύει για το καλό της πόλης του. Αφουγκράζεται τις ανάγκες και επιμένει με το αρχικά μικρό δυναμικό της Βιβλιοθήκης για να φέρει τον κόσμο σε συνάντηση με το διάβασμα. Από το 1992 η Βιβλιοθήκη είχε αυτοματοποιημένο κατάλογο, στη συνέχεια παρείχε στα μέλη της δωρεάν πρόσβαση σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στο Διαδίκτυο. Ακολουθεί η δημιουργία ιστοσελίδας και η οργάνωση αυτόματου συστήματος διακίνησης του υλικού: όποιος καθυστερεί την επιστροφή του βιβλίου επιβαρύνεται με πρόστιμο. Οι συνεργάτες του, αμάθητοι στο σύστημα εργασίας με χρονοδιάγραμμα και αποτελέσματα, στην αρχή δυσφορούν με τον εργατικό διευθυντή. Η Βέροια της ανεργίας, των κλειστών εργοστασίων και των συνεταιριστικών επιχειρήσεων εκμετάλλευσης φρούτων αντιπροτείνει τον συντηρητισμό της.

Ο Τροχόπουλος δέχεται την πρόκληση, ανταπαντά το 2009 με το νέο παιδικό τμήμα και το πρόγραμμα «Μαγικά Κουτιά» που χρηματοδοτεί το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η ιδέα τους φτάνει στα διεθνή έντυπα και ιστοσελίδες ως μία υποδειγματική προσέγγιση των παιδιών στη γνώση που περιέχει τα στοιχεία της έκπληξης και της ανακάλυψης. Τα «Μαγικά Κουτιά» προάγουν στα παιδιά την ανάγνωση, την ψηφιακή εκπαίδευση, τη δημιουργικότητα. Είναι ένας διαδραστικός χώρος με έπιπλα πολλαπλών χρήσεων που αλλάζουν σχήματα, χρώματα και υλικά και προτρέπουν τα παιδιά να δουλέψουν με το συναίσθημα και τη φαντασία τους.

Ανθρωπος που εκτιμά τους συμβολισμούς, δεν ξεχνά στην επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Βέροια και την ελιά που φύτεψε στον περιβάλλοντα χώρο της Βιβλιοθήκης στα εγκαίνια των «Κουτιών».

Σε κάθε περίπτωση το βιβλίο ήταν το πρόσχημα. Στις σελίδες μιας έκδοσης, ο Γιάννης Τροχόπουλος έβλεπε πέρα από το περιεχόμενο και το νόημα των λέξεων. Αναλογιζόταν πως σημασία έχει να μπορούν οι άνθρωποι να ανοίγουν τη σκέψη τους και να βλέπουν μακριά, προς ανοιχτούς ορίζοντες. Μόνο τότε, εφοδιασμένοι με γνώση και αξίες παιδευτικές, μπορούν να φέρνουν τον κόσμο κοντά τους και να συνεργάζονται για ένα κοινό σκοπό.

Ολα αυτά δεν τα έφερνε βόλτα μόνο στο μυαλό του. Αλλά κατάφερε να τα κάνει πράξη. Το πιο δύσκολο για την ελληνική ψυχή όπου η γενικότητα των καιρών μας έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τείνει στο ευμετάβολο της σκέψης και της έλλειψης οργάνωσης και προγραμματισμού. Ωστόσο η δική του επιμονή και η υπομονή του μεγάλωσαν μία τοπική δημοτική βιβλιοθήκη και τη μεταμόρφωσαν σε φάρο γνώσης, χώρο συνεύρεσης, υπόδειγμα της σύγχρονης τεχνολογίας, καμάρι της τοπικής κοινωνίας, κόμβο στον παγκόσμιο χάρτη των δράσεων που αξιοποιούν την τεχνολογία προς όφελος της εκπαίδευσης, προετοιμάζοντας τους πολίτες της επόμενης ημέρας. Η Βιβλιοθήκη έχει 24.000 μέλη αλλά εξυπηρετεί 70.000 άτομα σε όλο τον νομό Ημαθείας.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΚΕΪΤΣ

 

Το Βραβείο Πρόσβαση στη Γνώση του Ιδρύματος Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας ήταν η «καλή είδηση» που φώτισε τις μαύρες ημέρες μας μέσα στο 2010. Το Ιδρυμα Γκέιτς ανάμεσα από 350 βιβλιοθήκες σε όλον τον κόσμο ξεχώρισε το πρόγραμμα δράσεων της Βιβλιοθήκης στην πόλη της Κεντρικής Μακεδονίας κρίνοντας ότι αξιοποίησε τις δυνατότητες της τεχνολογίας για να διαδώσει τη γνώση έξω από τους τοίχους του κτιρίου και να την κάνει επίκεντρο πολιτισμού της πόλης. Το «Νομπέλ των Βιβλιοθηκών», αξίας ενός εκατομμυρίου δολαρίων, απονεμήθηκε σε μία συλλογική ελληνική προσπάθεια. Η διεθνής αναγνώριση έφερε την πρόκληση νέων οραμάτων. Το πρόγραμμα «Future Library» ήταν η επόμενη μεγάλη ιδέα για τη δικτύωση των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα. Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος τη χρηματοδότησε και μέσα στο καλοκαίρι θα λειτουργήσουν περίπου χίλιες εκδηλώσεις που απευθύνονται σε γονείς και παιδιά και προέκυψαν από αυτήν τη συνεργασία δυνάμεων.

Στον κυκεώνα της κρίσης, η ομάδα του Τροχόπουλου και το έργο τους απεδείκνυαν ότι μπορούν να διαδώσουν τη γνώση. Ακόμη περισσότερο μάλιστα αποτελούσαν μία ξεχωριστή κατηγορία υπαλλήλων του δημόσιου τομέα που κατέρριπταν τη βεβαιότητα της στασιμότητας και υπολειτουργίας του Δημοσίου.

Ο αναγνώστης του βιογραφικού του Ιωάννη Τροχόπουλου δεν μπορεί να μη σταθεί στο θετικό πρόσημο ότι από το 1994 έως σήμερα ήταν ο εθνικός συντονιστής των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που χρηματοδότησαν την τεχνολογική μεταμόρφωση της Βιβλιοθήκης της Βέροιας. Με απλά λόγια, διαχειρίστηκε της κοινοτικές επιχορηγήσεις και τις αξιοποίησε για τον σκοπό που προορίζονταν και όχι για να τροφοδοτεί τις γνωστές μαύρες τρύπες του Δημοσίου.

 

Πηγή: www.tanea.gr