Η Ευρωπαϊκή Eπιτροπή ανακοίνωσε σήμερα ότι η επιστημονική έρευνα που θα χρηματοδοτείται μέσω του νέου Προγράμματος Πλαίσιο για την έρευνα και καινοτομία Horizon 2020 (συνολικού προϋπολογισμού 80 δισ. ευρώ) θα διατίθεται πλέον με Ανοικτή Πρόσβαση. Η ευρύτερη και ταχύτερη πρόσβαση σε ερευνητικές εργασίες και δεδομένα θα καταστήσει ευκολότερη για τους ερευνητές και τις επιχειρήσεις την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας που χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους. Αυτό θα δώσει ώθηση στην ικανότητα της Ευρώπης για καινοτομία και θα προσφέρει στους πολίτες ταχύτερη πρόσβαση στα οφέλη των επιστημονικών ανακαλύψεων
Σύμφωνα με τις συστάσεις που ανακοινώθηκαν στις Βρυξέλλες σήμερα το πρωί, η Επιτροπή τοποθετεί την Ανοικτή Πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα ως γενική αρχή του Ηοrizon 2020,που αποτελεί τον κύριο αναπτυξιακό άξονα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία για το διάστημα 2014-2020. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία αποτελεί συνέχεια των πιλοτικών δράσεων στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Ερευνα, επιχειρεί να διασφαλίσει την ευρεία πρόσβαση σε ερευνητικές εργασίες και δεδομένα που προκύπτουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα. Αναμένεται ότι τα οφέλη για τους ερευνητές, το δημόσιο και τον επιχειρηματικό τομέα, την καινοτομία, την επιστημονική και οικονομική πρόοδο στην Ευρώπη θα είναι τεράστια.
Ως πρώτο βήμα, ήδη από το 2014, κάθε επιστημονική δημοσίευση που απορρέει από χρηματοδότηση του Ηοrizon 2020 θα πρέπει είτε να είναι άμεσα προσβάσιμη ηλεκτρονικώς από τον εκδότη (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καλύπτει το κόστος της πρώτης δημοσίευσης) είτε να δημοσιοποιείται από τον ερευνητή σε αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης μέσα σε διάστημα 6 μηνών μετά την πρώτη δημοσίευση τους (12 μήνες για άρθρα στα πεδία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών). Με αυτό τον τρόπο δίδεται η δυνατότητα στους ερευνητές να επιλέξουν ανάμεσα στον "χρυσό δρόμο" (απευθείας δημοσίευση σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης) ή τον "πράσινο δρόμο" (διάθεση των δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση σε αποθετήρια) για την Ανοικτή Πρόσβαση. Σημειώνεται ότι η Επιτροπή έχει ήδη αναπτύξει ένα τέτοιο αποθετήριο,το OpenAIRE , στο πλαίσιο του ομώνυμου έργου στο οποίο συμμετέχει και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης από την ελληνική πλευρά.
Η Επιτροπή διατύπωσε επίσης σύσταση να ακολουθήσουν τα κράτη μέλη παρόμοια γραμμή ως προς τα αποτελέσματα της έρευνας που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων. Επιδίωξη είναι να διατίθεται υπό όρους ανοικτής πρόσβασης, ήδη το 2016, ποσοστό 60% των ευρωπαϊκών ερευνητικών άρθρων που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Επιτροπή θα αρχίσει επίσης να πειραματίζεται με την ανοικτή πρόσβαση στα δεδομένα που συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια έρευνας που χρηματοδοτείται με δημόσιους πόρους (π.χ. τα αριθμητικά αποτελέσματα πειραμάτων), λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες ανησυχίες που εγείρονται σχετικά με την εμπορική εκμετάλλευση των δεδομένων.
Σε συνοδευτική σύσταση της Επιτροπής, παρατίθεται το πλήρες πλαίσιο άσκησης πολιτικής για τη βελτίωση της πρόσβασης στις επιστημονικές πληροφορίες και στη διατήρηση των επιστημονικών αυτών πληροφοριών. Και οι δύο ανωτέρω πρωτοβουλίες συμβάλλουν στο ευρύτερο πλαίσιο της επίτευξης ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (βλ. IP/12/788 και MEMO/12/564 που εκδόθηκαν επίσης σήμερα).
Σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις, η Neelie Kroes, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδια για το Ψηφιακό Θεματολόγιο, δήλωσε: "Οι φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να πληρώσουν διπλά για την επιστημονική έρευνα και χρειάζονται απρόσκοπτη πρόσβαση σε πρωτογενή δεδομένα. Θέλουμε να αναβαθμίσουμε τη διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας. Τα δεδομένα ισοδυναμούν με τον νέο μαύρο χρυσό."
Σε συνέχεια των δηλώσεων αυτών, η κα Máire Geoghegan-Quinn, Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για την Έρευνα και Καινοτομία, συμπληρώνει: "Οφείλουμε να δώσουμε στους φορολογούμενους περισσότερο περιεχόμενο για τα χρήματα που καταβάλλουν. Η ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές εργασίες και δεδομένα θα επιταχύνει σημαντικά επιτεύγματα από τους ερευνητές και τις επιχειρήσεις μας, δίνοντας ώθηση στη γνώση και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη."
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξακολουθήσει να χρηματοδοτεί έργα σχετικά με την ανοικτή πρόσβαση. Στο διάστημα 2012-2013, οι δαπάνες υποδομές δεδομένων και έρευνα με αντικείμενο την ψηφιακή διατήρηση ανέρχονται στο ποσό 45εκατ. €. Η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon2020. Στο ίδιο διάστημα, η Επιτροπή θα στηρίξει πειράματα με νέους τρόπους χειρισμού επιστημονικών πληροφοριών (π.χ. νέες μεθόδους αξιολόγησης από ομότιμους κριτές και τρόπους μέτρησης της απήχησης που έχει ένα άρθρο).
Πηγή: openaccess.gr
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου