Μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης: o δρόμος μέσα από την ακαδημαϊκή συνεργασία και τον πειραματισμό

Μπορεί η μελέτη που παρουσίασε το καλοκαίρι το Finch Group να κάνει ιδιαίτερα εκτενή αναφορά στις δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης, ωστόσο μόνο 3 από τις 111 σελίδες αναφέρονται στις μονογραφίες/βιβλία ανοικτής πρόσβασης. Η μελέτη διαπιστώνει ότι οι τιμές των βιβλίων αυξάνονται ολοένα όπως και τα έξοδα των βιβλιοθηκών, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για το μέλλον. Παράλληλα, παρατηρεί ότι η μετάβαση προς την ανοικτή πρόσβαση για τα βιβλία και μονογραφίες βρίσκεται σε αρχικό στάδιο σε σχέση με τις δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης, καθώς οι εκδότες μονογραφιών ανοικτής πρόσβασης είναι ακόμα λίγοι και λειτουργούν κατά κύριο λόγο με χορηγίες και υποστηρικτικές ενέργειες. Με αυτά τα δεδομένα, η μελέτη συστήνει συνεργασία και πειραματισμό.

 

Mε επιτυχία κινείται σε αυτή την κατεύθυνση από το 2008 η Open Book Publishers, μια μη κερδοσκοπική εκδοτική εταιρεία που θέτει ως στόχο την προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης στις μονογραφίες και τα βιβλία και έχει ήδη αποδείξει ότι η ανοικτή πρόσβαση είναι οικονομικά εφικτή και για αυτές τις μορφές εκδοτικής δραστηριότητας. Όσο αφορά την επίτευξη οικονομικής βιωσιμότητας στο χώρο των ανοικτών ηλεκτρονικών εκδόσεων, η Open Book Publishers έχει καταφέρει ανάλογα αποτελέσματα με το PLoS ONE στο χώρο των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων.

 

Η Open Book Publishers δεν απαιτεί από τους συγγραφείς να επωμιστούν τα έξοδα για τη δημοσίευση των έργων τους αλλά εξασφαλίζει ότι θα καταθέσουν αίτηση για χρηματοδότηση ώστε να καλύψουν το κόστος δημοσίευσης. Συχνά το κόστος καλύπτεται από μια σειρά από άλλες πηγές ή από τη διάθεση της μονογραφίας σε επιπρόσθετες εκδοχές PDF, iPad, Kindle και σε έντυπη μορφή. Η Open Book Publishers διαθέτει περισσότερες απο 1.5 εκατομμύρια σελίδες βιβλίων στο διαδίκτυο και σήμερα καταγράφει περισσότερες απο 150,000 επισκέψεις στο περιεχόμενο αυτό.

 

Ενώ το Finch group θεωρεί ότι οι παραδοσιακοί εκδότες είναι αυτοί που θα συντονίσουν τις κινήσεις για τις ανοικτές μονογραφίες, Ο Dr. Gatti, καθηγητής στο Trinity College του Cambridge και συνιδρυτής του Open Book Publishers προτείνει στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά ιδρύματα να θέσουν σε εφαρμογή τις δικές τους διαδικασίες που διευκολύνουν την ανοικτή δημοσίευση –πιθανόν μέσα από τις βιβλιοθήκες τους και τις ακαδημαϊκές κοινότητες που συντονίζουν την διαδικασία αξιολόγησης–.

 

Για περισσότερες λεπτομέρειες παραπέμπουμε ως πηγή το σχετικό δημοσίευμα εδώ.

 

Πηγή: www.openaccess.gr