Η παλαιότερη βιβλιοθήκη του κόσμου ανακαινίζεται και ψηφιοποιείται

Η βιβλιοθήκη του Αλ Καραουίν στο Μαρόκο, ένα πραγματικό θησαυροφυλάκιο γνώσης με τόμους και βιβλία ιστορίας 10 και πλέον αιώνων

Το Πανεπιστήμιο του Καραουίν στην πόλη Φες του Μαρόκο είναι από τα παλαιότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα που υπάρχουν στον κόσμο. Ιδρύθηκε το 859 μ.Χ από τη Φατίμα Αλ Φίχρι, κόρη ενός πλούσιου εμπόρου της εποχής, εξαιρετικά μορφωμένη και η ίδια, η οποία ήθελε να αφήσει κληρονομιά στον τόπο της και τους ανθρώπους του, κάτι περισσότερο από ένα τζαμί: ένα ναό έγκυρης γνώσης. Η βιβλιοθήκη του Αλ Καραουίν λειτουργεί από τον 10ο αιώνα και θεωρείται η πιο παλιά βιβλιοθήκη του κόσμου. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, σ' αυτή τη βιβλιοθήκη επιχειρούνται εκτεταμένες εργασίες ανακαίνισης, στο πλαίσιο ευρύτερου προγράμματος αποκατάστασης της Μεντίνα, του παλαιότερου οχυρωμένου τμήματος της Φες.    

Το γοητευτικό σ' αυτήν την προσπάθεια συντήρησης και αναβίωσης του αρχαιότερου τμήματος της ιστορικής πόλης είναι το άτομο που βρίσκεται επικεφαλής των εργασιών είναι γυναίκα -η καναδο-μαροκινή αρχιτέκτονας Aziza Chaouni- ως φόρος τιμής στη γυναίκα που έβαλε το πρώτο θεμέλιο του ιστορικού εκπαιδευτικού ιδρύματος και της πολύτιμης βιβλιοθήκης του.

Στο εσωτερικό της βιβλιοθήκης, μπορεί κανείς να δει περίτεχνα σκαλιστά ξύλινα κουφώματα, πολύχρωμα κεραμικά να κοσμούν τα πατώματα και αραβική καλλιγραφία να στολίζει τους τοίχους. Η πολυτέλεια και η καλαισθησία δεν σταματά εκεί. Στο αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης, από το ταβάνι κρέμονται χρυσοί, βαρύτιμοι πολυέλαιοι. Η εκτεταμένη επιχείρηση αποκατάστασης του κτηρίου βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2012 και η διάρκεια της καθορίζεται ακριβώς από τη σπανιότητα των χειρογράφων που πρέπει να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση. Σύμφωνα με τον Αμπντουλάχ Αλ Χεντά προβλήματα αποχέτευσης και καθίζησης σε διαφορετικά σημεία του κτηρίου υπαγόρευαν τη μέγιστη προσοχή των συνεργείων που εργάζονταν εντατικά στο εσωτερικό του κτηρίου. 

Και πώς να γινόταν διαφορετικά: η βιβλιοθήκη είναι γεμάτη από μερικούς από τους πιο σπάνιους τόμους. Περισσότερα από 4.000 χειρόγραφα απαρτίζουν τη συλλογή. Μεταξύ αυτών και ένα Κοράνι του 9ου αιώνα, γραμμένη σε καλλιγραφική, γωνιώδη κουφική γραφή. Επίσης, υπάρχει ένας τόμος παγκόσμιας ιστορίας του 1377 από τον φιλόσο Ιμπ Καλντούν. Αυτό ακριβώς το χειρόγραφο θεωρείται απο τις πρώτες αγωνιώδεις αναζητήσεις των φιλοσόφων της εποχής σε πεδία που σήμερα γνωρίζουμε ως επιστήμες της κοινωνιολογίας, της ιστοριογραφίας, της δημογραφίας. Είναι δε δείγμα γραφής του ανθρώπου που ξεκίνησε την καριέρα του ως καλλιγράφος στη γραμματεια της Τύνιδας. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που όταν βρέθηκε στη Φες, έγινε ο βασιλικός λογογράφος του Σουλτάνου.    

Όταν διαβάζεις ένα τέτοιο χειρόγραφο, περίπου 10 αιώνες παλιό, ίσως και περισσότερο, ταξιδεύεις μέσα στον χρόνο. Η βιβλιοθήκη σου προσφέρει έναν πνευματικό σύνδεσμο με αυτούς που υπήρξαν πριν από 'σένα. Από τη στιγμή που πάτησα στη βιβλιοθήκη του Αλ Καραουίν, ποτέ δεν σκέφτηκα να εγκαταλείψω το μέρος και την προσπάθεια που γίνεται εδώ", λέει ο επιμελητής της εκτεταμένης επιχείρησης, Abou Bakr Jaouane.       

Η αποκατάσταση του μέρους σε λίγο καιρό θα έχει ολοκληρωθεί. Και όσα πολύτιμα για αιώνες κινδύνευσαν από την υγρασία, την ανθρώπινη αδιαφορία, τον χρόνο, αλλά κατάφεραν να επιζήσουν, πλέον θα συντηρούνται μέσα από έναν ολόκληρο μηχανισμό ηλιακών πάνελ, ελεγχόμενης θερμοκρασίας και μηχανισμών αφύγρανσης της ατμόσφαιρας.   

Κάθε χειρόγραφο πλέον χαίρει όλης εκείνης της επιστημονικής φροντίδας που μπορεί να το διατηρήσει ζωντανό ακόμη περισσότερα χρόνια. Το ωραιότερο, όμως, είναι ότι σε λίγο καιρό από σήμερα και τα 4.000 χειρόγραφα, με τη βοήθεια του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας της Ιταλίας, θα φηφιοποιηθούν και θα είναι διαθέσιμα σε φοιτητές και ερευνητές απ' όλον τον κόσμο. Μέχρι αυτή τη στιγμή έχει ψηφιοποιηθεί ένα 20% του όγκου των χειρογράφων, στα οποία έχει επιχειρηθεί ταυτόχρονη αποκατάσταση.   

Ίσως, λένε οι πιο αισιόδοξοι αυτής της πολιτιστικής αποστολής, μέχρι τον Μάιο του 2017, οπότε και θα ανοίξει ξανά για το κοινό η παλαιότερη βιβλιοθήκη του κόσμου, να έχει προχωρήσει σημαντικά και αυτή η προσπάθεια.  

Πηγή: lifo.gr