Venetus A: Το αρχαιότερο αντίγραφο της Ιλιάδας στη «Μαρκιανή βιβλιοθήκη» της Βενετίας

Η βιβλιοθήκη της Βενετίας γνωστή ως Biblioteca Nazionale Marciana, Μαρκιανή Βιβλιοθήκη, από τον προστάτη Άγιο της Βενετίας,  Άγιο Μάρκο, ή αλλιώς γνωστή και ως βιβλιοθήκη του Σανσοβίνου από το όνομα του αρχιτέκτονα της Τζάκοπο Σανσοβίνο, φιλοξενείται σε ένα επιβλητικό αναγεννησιακό κτίριο στην πλατεία του Αγίου Μάρκου και είναι γνωστή, γιατί φυλάσσει τα πιο παλιά δημόσια χειρόγραφα της Ιταλίας αλλά και γιατί έχει μία από τις πιο σπάνιες συλλογές κλασικών κειμένων.

Το όνειρο του Φραγκίσκου Πετράρκα ή Πετράρχη όπως είναι γνωστός στη γλώσσα μας, γνωστού Ιταλού λόγιου για τη δημιουργία μιας βιβλιοθήκης στην οποία και θα κληροδοτούσε όλη την προσωπική του συλλογή έγινε πραγματικότητα πολλά χρόνια αργότερα, το 1536 οπότε και ξεκίνησε το έργο μέχρι και το 1582 οπότε και ολοκληρώθηκε. Η βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε από τις δωρεές βιβλίων γνωστών οικογενειών της Βενετίας και αργότερα δέχτηκε και τις βιβλιοθήκες μοναστηριών που έπαψαν να λειτουργούν.

Στα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης υπάρχουν πολλά βυζαντινά χειρόγραφα. Ένα από τα πιο γνωστά είναι το χειρόγραφο της Ιλιάδας, το γνωστό έπος του Ομήρου. Το χειρόγραφο είναι γνωστό και ως Κώδικας Venetus A Ή Marcianus Graecus 454. Αντιγράφηκε τον 10ομ.Χ. αιώνα εικάζεται από τον μοναχό Εφραίμ και ανήκε στη συλλογή του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος που δωρίστηκε μαζί με άλλα χειρόγραφα στη Βιβλιοθήκη της Βενετίας. Το χειρόγραφο είναι γνωστό όχι μόνο για την παλαιότητα του αλλά και γιατί σε αυτό, το κείμενο έχει διασωθεί άρτιο. Το ανακάλυψε μέσα στη βιβλιοθήκη και το εξέδωσε το 1788 ο Γάλλος φιλόλογος Ζαν Μπατίστ Γκασπάρ ντ Άνς ντε Βιλουαζόν. Η έκδοση αυτή αποτέλεσε το σημείο αναφοράς για όλες τις άλλες εκδόσεις. Ακόμα το χειρόγραφο ξεχωρίζει για τα σχόλια που συνοδεύουν το κείμενο καθώς και για τις περιλήψεις των ποιημάτων του Τρωικού πολέμου.

Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του πανεπιστημίου Χάρβαρντ έχει επεξεργαστεί το χειρόγραφο και το διαθέτει δωρεάν διαδικτυακά για όλους τους ενδιαφερόμενους. Μπορείτε να το δείτε μαζί με άλλες πληροφορίες για τον Κώδικα στη σελίδα chs.harvard.edu

 

♦οι κατάλογοι των βιβλίων της βιβλιοθήκης της Βενετίας είναι διαθέσιμοι και διαδικτυακά καθώς και άλλες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης marciana.venezia.sbn.it.

Πηγή: www.vivlioparousiasi.gr