Η Πρωτοβουλία της Βουδαπέστης για την Ανοικτή Πρόσβαση (BOAI): Δέκα χρόνια μετά

 

Μόλις δέκα χρόνια πριν, η πρωτοβουλία της Βουδαπέστης (Budapest Open Access Initiative) άνοιξε τον δρόμο για την Ανοικτή Πρόσβαση στα ερευνητικά αποτελέσματα. Υπήρξε η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια που εισήγαγε τον όρο Ανοικτή Πρόσβαση, καθιέρωσε έναν κοινό ορισμό, επινόησε συμπληρωματικές στρατηγικές για την εφαρμογή της, διέδωσε τις προτάσεις για Ανοικτή Πρόσβαση σε όλα τα επιστημονικά πεδία και χώρες, και εξασφάλισε χρηματοδότηση.

 

Μέσα στα δέκα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τότε, η Πρωτοβουλία της Βουδαπέστης (ΒΟΑΙ) συσσώρευσε εμπειρία και σήμερα επιβεβαιώνει τον ορισμό της Ανοικτής Πρόσβασης, όπως είχε διατυπωθεί αρχικά:

 

“Με τον όρο Ανοικτή Πρόσβαση στα ερευνητικά αποτελέσματα (που προκύπτουν από διαδικασίες αξιολόγησης), εννοούμε την ελεύθερη διάθεση της έρευνας στο δημόσιο διαδίκτυο, επιτρέποντας έτσι σε όλους τους χρήστες να διαβάζουν, να κατεβάζουν, να αντιγράφουν, να διανέμουν, να εκτυπώνουν και να αναζητούν συνδέσμους στην πλήρη εκδοχή του άρθρου/τεκμηρίου, να ευρετηριάζουν και να μεταφέρουν τα δεδομένα τους σε λογισμικά ή ακόμα και να τα χρησιμοποιούν για κάθε νόμιμη χρήση, χωρίς οικονομικούς, νομικούς, ή τεχνικούς περιορισμούς (εκτός από αυτούς που αφορούν την ίδια την πρόσβαση στο Ιντερνετ). Ο μοναδικός περιορισμός στην αναπαραγωγή, τη διανομή και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, αφορά την εξασφάλιση του δικαιώματος του συγγραφέα να έχει τον έλεγχο της ακεραιότητας της εργασίας του και το δικαίωμα να αναγνωρίζεται η εργασία κανονικά, μέσα από παραπομπές και παραθέσεις.”

 

Αρκετά από τα αρχικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η εφαρμογή της Ανοικτής Πρόσβασης έχουν σήμερα λυθεί. Ωστόσο, πολλά είναι και τα ζητήματα που παραμένουν ανοικτά. Σε πρόσφατη επίσημη ανακοίνωσή της, η Πρωτοβουλία της Βουδαπέστης (ΒΟΙ) εκφράζει τη συνέπεια της στον διατυπωμένο ορισμό της Ανοικτής Πρόσβασης και θέτει ως στόχο την επικράτηση της Ανοικτής Πρόσβασης ως κύρια μέθοδο για τη διάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας για κάθε επιστημονικό τομέα και χώρα.

 

Για περισσότερες λεπτομέρειες και το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης, διαβάστε εδώ.

 

Πηγή: www.openaccess.gr